Phim kết thúc. Tôi trơ mắt nhìn màn hình và tự hỏi điều gì vừa xảy ra. “#QuảBóngTrắng” (#TheWhiteBalloon) là suất xem đầu. 15:30 cũng chẳng phải là cột mốc quá tệ cho 1 dịp thưởng thức điện ảnh. Thế mà, đầu óc trắng trơn thậm chí ngờ nghệch.
Danh hiệu Caméra d'or (Ống Kính Vàng) cộp mác Cannes sang giá đã đưa phim này lên cột đầu trong danh sách các phim nhất quyết phải xem tại #HANIFF2018. Vậy mà sự thâu nhận là về không. Tôi không dò quét khuôn mặt của người lạ Ha Nguyen kế bên. Nhưng tôi nghĩ cảm tình bề trong cũng sẽ không khác tôi nhiều lắm.
Trấn tĩnh lại một chút, tôi thấy gì trong cốt truyện này. 1 em bé trong ngày Tết Iran, em muốn mua con cá vàng. Và những ngang trái bắt đầu. Nếu đúng vậy, nếu xung lực câu chuyện xoay quanh chuyện mua cá, xin tiền, mất tiền, tìm được tờ tiền và có con cá thì tên phim phải là “con cá vàng”. Đằng này lại là “quả bóng trắng”, một vật dẫn chỉ xuất hiện vào nửa sau và đúng ra là ở gần cuối phim. Thật kỳ lạ!
Cảm giác băn khoăn, bần thần của buổi chiều hôm đó vẫn còn đỏ chói trong tâm thức. Từ khi bắt đầu trở nên nghiện ngập bóng tối của rạp chiếu, tôi dần nghe tới tiếng tăm của nền điện ảnh Iran. Chúng cứ râm ran, len lỏi khắp mọi ngỏ ngách, phố phường. Và phải đến lúc thực trải, tôi mới hiểu ra sự khác biệt giữa lời đồn thổi và sự ghi nhận riêng tư là như thế nào.
Tôi chưa hiểu và cũng không thể tự tạo ra sang giá cho chính mình bằng lối giả vờ thấu hiểu hay ca tụng phim này. Tôi chỉ chưng cất hết mọi trạng thái, để dành đó. Và hy vọng vào vốn sống lẫn kiến thức tăng tiến về sau để có thể quay lại và giải mã những ẩn ngôn điện ảnh.
Cách đó cho đến nay đã là hơn 2 tháng. Chính xác là 74 ngày. Tôi vẫn chưa thể viết ra điều gì về “Quả Bóng Trắng”. Chỉ biết rằng cảm giác ngồi xem trận cầu của giải Vô Địch Châu Á tối nay giữa Iran và Việt Nam thật sự rất đặc biệt. Không còn là phong vị thưởng thức túc cầu thông thường mà có rất nhiều tình, ý riêng mang từ điện ảnh bắt quàng ôm xiết.
Thôi thì đành xếp lại những ước mong thấu đạt nghệ thuật kể chuyện của Iran để thử xem người Iran triển khai nghệ thuật chơi bóng như thế nào.
Bóng đá cũng có ngôn ngữ riêng. Và để đọc được thì hẳn là cũng là 1 quá trình khổ luyện trần ai miệt mài. Theo dõi toàn bộ 2 hiệp đấu, tôi cũng chỉ có thể như bao người mà kết luận rằng, “Họ mạnh quá!”. Chưa xem Nhật Bản, Hàn Quốc ở giải này nên không thể kết luận nhưng rõ ràng đây là ứng cử viên số 1 cho chức vô định. Thi đấu với đội đang ở ngưỡng số 1 của châu lục. Hình thể không khác Âu Châu. Đẳng cấp ở tầm World Cup. Chiến thuật tuân theo bộ óc Bồ Đào Nha, từng là trợ lý của Sir Alex, chắc chắn đã góp phần công sức vào sự thành toàn của siêu sao Cristiano Ronaldo. Chỉ cần liệt kê ra vài thực tế này thì với tôi tính chất của trận đấu với tuyển Iran đã ngang bằng, nếu không muốn nói là vượt hơn cả chức vô địch Đông Nam Á vừa qua của Việt Nam, tức 2 lượt chung kết cộng cùng chiến dịch từ vòng loại.
Ở trận trước đó với Iraq, Việt Nam theo tôi là đã được chỉ đạo chơi đôi công. Trình độ giữa 2 bên không quá chênh lệch. Khả năng thắng là có thật. Khả năng hòa là nhiều phần. Thế nên ông Park đã xua quân tràn lên ngay từ đầu. Theo tôi, nếu may mắn và đúng ra là hợp lý hợp tính thì 2 đội đã chia cùng 1 điểm mang về. Tiếc là sự lóe sáng của 1 cá nhân đã biến triệu người Việt Nam từ thấp thoáng mộng đỉnh cao trở về vùng nước cạn.
Iran là một diễn tiến hoàn toàn khác. Chiến thuật của Việt Nam đã có điều chỉnh. Lấy thủ làm đầu. Số phận của trận cầu nằm trong tay Iran hoàn toàn. Hiệp 1 họ có phần nôn nóng, thậm chí ức chế và căng thẳng trong việc tìm kiếm bàn mở tỉ số. Sau khi đạt được mục đích, tinh thần giải tỏa, họ thi đấu nhàn hạ. Không dâng cao và hăm hở như hiệp đầu, hiệp 2 là sự toan tính giữ gìn thể lực và hẳn nhiên cũng là dấu diếm bài vở trước cặp mắt cú vọ của những gián điệp đang ngồi trên khán đài. Trong 1 tình thế như vậy, Việt Nam cũng chẳng thể tạo được một đột biến nào. Ngoài 2 giây phút lơ đãng của tuyến phòng ngự Iran. Thật tiếc là Việt Nam lại không tận dụng được. Ít ra nếu ghi bàn cũng sẽ tăng thêm hiệu số thắng thua và chờ phép màu trên bảng điểm các đội hạng 3 có thành tích tốt nhất.
Iran tuy lùi thấp đội hình nhưng thỉnh thoảng lại tăng tốc. Sự giật đảo bất ngờ đó còn tăng thêm tính sát thương nhân 2 nhân 3 vì họ sở hữu tuyến tấn công giàu tốc độ lẫn tinh xảo trong kỹ năng rê dắt và dứt điểm. Thật may là họ đã chủ động giảm nhiệt để giữ sức. Vì với tâm thế Iran, đây chỉ là 1 màn dạo đầu. Đường còn xa nên chẳng việc gì phải bung sức hay thể hiện!
Ở chiều ngược lại, trận thua này đã khiến cho cơ hội đi tiếp của Việt Nam vốn dĩ đã thấp, nay còn thấp hơn. Tuy nhiên dù có không qua được vòng bảng thì theo tôi những trải nghiệm với những đội tuyển ở đẳng cấp như Iran, Iraq (đội hình A và thể thức đấu cup) xét ở phương diện làm nghề đối với từng cầu thủ Việt Nam thực sự là vô giá.
Thành tích tốt trong ngắn hạng, huy chương, những tiếng thơm từ giải trẻ và hay là ở tầm giới hạn trong 1 tiểu khu vực như vừa qua với tôi chỉ là chút phê pha ảo ảnh cho một nền bóng đá và tư duy nghiện ngập thành tích. Xin đừng chờ kỳ tích trong 1 giới hạn thời gian. Sự trao dồi, thực trải liên tục, không gián đoạn ở tầm cao nhất mới là chuyện hệ trọng.
Và hệ trọng hơn là chiến lược quốc gia về dinh dưỡng đã thực hiện như thế nào để có kết quả thị giác như hôm nay. Khi mà bình luận viên chỉ biết ôm niềm mặc cảm nhược tiểu trong cơn ta thán về sải chân, về tầm thước. Và còn vài câu hỏi khác muốn truy xét mà thôi đành ngưng lại.
Địa hạt này không phải là chốn độc cư an tĩnh. Tôi quay lại với em bé và con cá vàng Iran.
#Nhiên
