Dò theo lịch quay được công bố trên trang chủ HBO Asia, tôi nắm được lịch phát sóng của chuỗi phim Food Lore này. Mỗi tập sẽ lên sóng 3 lần:
- vào 22 giờ chủ nhật (giờ Việt Nam)
- 1 giờ 55 thứ tư (tuần sau đó)
- 22 giờ thứ năm (trong cùng 1 tuần)
Đến cuối tuần thì lại chiếu tiếp tập kế. Cứ thế tuần tự cho đến hết tháng. Food Lore có buổi chiếu đầu tiên vào ngày 3.11. Như vậy dự kiến 8 tập sẽ trình chiếu vừa vặn trong thời gian 2 tháng cuối cùng của năm 2019.
Về phân loại phim, chuỗi phim này được dán nhãn 18+.
Khi xem 2 tập thì tôi đều thấy dòng chữ thông báo về nội dung phim. Cả 2 đều được ghi chú là có nội dung chỉ dành cho người trưởng thành. Và khán giả cần cân nhắc trước khi xem. Nguyên văn là “The following program deals with mature subject matter. Viewer discretion is advised”.
Theo cách hiểu của tôi thì 2 câu này nghĩa là khi gặp phải một chương trình trên sóng truyền hình có thông báo này thì người xem cần suy xét kỹ lưỡng là có nên hay là không nên xem. Điều tiếp theo là khi theo dõi một chương trình như vậy thì người xem cũng phải có trách nhiệm có nên hay không nên để cho những người trẻ tuổi hay trẻ em xem cùng. Do đã có nhãn dán +18 nên người trẻ tuổi ở đây được hiểu là những người trên 18 mà nhỏ tuổi hơn mình. Còn hẳn nhiên trẻ em thì chắc chắn là không phù hợp.
Nội dung cần cân nhắc theo tôi chủ yếu là tình dục và bạo lực. Khi xem một chương trình có chứa các yếu tố này nếu không có một nhận thức đúng, chúng ta có xu hướng bắt chước một cách vô thức hoặc chủ ý tiến hành những hành vi tình dục và bạo lực tương tự.
Nhưng thế nào là “nhận thức đúng” và phải suy xét như thế nào? Và liệu trên 18 thì có chắc chắn đã đủ vốn liếng tri thức lẫn trải qua để có thể có cách hiểu đúng đắn về một chương trình có chứa đựng những hình ảnh, âm thanh tình dục và bạo lực? Liệu một người có tuổi lớn hơn có đủ sức giải thích một cách đúng đắn cho một người được xem là trẻ hơn mình? Với tôi đây là câu hỏi không hề dễ trả lời. Không hề dễ nhưng cần mang giữ thường xuyên bên mình và có sự đào sâu liên tục. Vì tôi tin rằng một cá nhân có thể đã có gia đình, có thể đã ở trên độ tuổi 30 thậm chí lớn hơn nhưng chưa chắn là anh ta hay cô ta đã có đủ nền tảng để hiểu đúng hay giảng giải đúng đắn cho những người trẻ hơn.
2 tập phim đầu tiên của Food Lore đều có chứa cảnh làm tình và giết mổ. Cảch làm tình có lẽ đã được lược bỏ nhưng vẫn đủ để hiểu 2 nhân vật đang có hành vi quan hệ tình dục ở nơi riêng tư. Tập 1 có làm tình bằng miệng. Tập 2 có rất nhiều các cảnh làm tình trong khi 2 nhân vật chưa chính thức thành hôn. Không những tả chân mà còn gợi ý bằng rất nhiều ẩn dụ về chuyện giao hợp. Vậy cần bao nhiêu năm tháng để một người có cách hiểu đúng về làm tình bằng miệng? Cần bao nhiêu năm tháng để một người ý thức về thời gian cần thiết để từ một mối sơ giao đến chuyện sinh hoạt tình dục mà chưa đăng ký kết hôn? Làm sao biết đó là những phương cách an toàn cho 2 bên? Làm sao biết những dư chấn về mặt tâm lý trong chuyện này để chuẩn bị và chữa lành khi gặp phải?
Trong 2 tập phim, cảnh mổ heo và làm cá được mô tả trực diện. Có lẽ các cảnh này không hề được lược bỏ giây nào. Đối với chuyện mổ heo, giết heo, cần mất bao nhiêu năm tháng để hiểu vì sao cộng đồng Hồi giáo không ăn thịt lợn? Và rất nhiều khả năng những cảnh ở tập 1 sẽ bị loại bỏ hoàn toàn ở những quốc gia có đức tin này. Cần phải tìm hiểu bao nhiêu nguồn thông tin để biết rõ về thời gian đào tạo hợp pháp một đầu bếp để anh ta đủ trình độ làm món từ cá nóc?
Công cuộc đi tìm câu trả lời không thuộc người làm phim mà là của cá nhân người xem, của giáo dục gia đình, giáo dục nhà trường. Thế nên nếu một người chỉ có một suy nghĩ đơn giản về chuyện thưởng thức phim ảnh, xem đó là chuyện giải trí khi nhàn rỗi thì với tôi họ đang đứng trước một hiểm họa cho bản thân và gia đình.
Hơn thế nữa, quan trọng hơn, để hiểu về một bộ phim, nghệ thuật kể chuyện bằng hình, mà cụ thể ở đây là một dạng phim theo chuỗi với thời lượng 60 phút, chắc chắn không thể thiếu sự bồi dưỡng kiến thức chuyên ngành. Ai không có thời gian thì cũng cần tìm hiểu sơ lược. Ai có thời gian thì tìm hiểu kỹ lưỡng hơn. Ít nhất cần biết về cấu trúc kể chuyện của dạng phim này. Hiểu được cấu trúc để sẽ dễ dàng hơn trong việc nắm bắt chức năng tự sự trong từng hồi của phim cũng như tính hợp lý trong việc xây dựng đường dây tâm lý nhân vật cũng như chủ đề của phim. Có vậy, mới không sa vào sự lũng đoạn tư tưởng bởi những người đã sản xuất ra tác phẩm. Người xem dần dần có cái nhìn độc lập và đủ lý luận để có thể phê bình bộ phim. Từ đó, tách rời khỏi tâm thế thưởng thức thụ động.
Như vậy có thể thấy ghi chú mang tính chất khuyến nghị đầu phim cần có 2 tiến trình tích lũy song hành. Đó là tích lũy vốn sống và vốn liếng nghệ thuật. Thế nên, chia sẻ về phim, nhận định về phim, giảng giải về phim mà thiếu cả hai thì chắc chắn sẽ đưa tới những lầm lẫn và sai lạc.
Trong gói HBO Go, các tập Food Lore được lưu trữ và có thể xem bất kỳ lúc nào. Food Lore được dán nhãn 18+. Ảnh chụp từ màn hình sau buổi xem tập 2 (xem lần 2)
Ở phương diện các kênh thông tin, nếu một người đưa tin lại có chủ ý nhập nhằng giữa 2 loại vốn vừa kể thì tôi cho rằng đó là những người thiếu nghiệp vụ. Trái đạo đức hơn, lại có những người dùng tình dục hay bạo lực như một cách câu kéo dư luận để bán thông tin, bán chữ, bán quảng cáo từ không gian cho chữ của họ mà không có một sự phân tích thấu đáo. Họ thiếu cả đạo đức lẫn trách nhiệm. Vậy là nhiều người khác, dù trên 18, vẫn có thể rơi vào vùng xoáy của những nhận thức không đúng đắn về đề tài tình dục, bạo lực mà một bộ phim khai thác cũng như về phẩm chất thật sự của bộ phim đó.
Xem phim, dù là trên truyền hình, do vậy với tôi chưa bao giờ là một thú tiêu khiển, giải sầu. Tôi cũng không muốn dự phần vào những tranh luận thiếu đứng đắn hoặc cố tình gây hỏa mù về chất lượng một tác phẩm. Với dòng phim theo thể loại chuỗi từng tập 60 phút này, tôi chưa hể hiểu sâu về cấu trúc. Chắc chắn trong những ngày này tôi sẽ phải đọc các tài liệu liên quan.
Qua 2 tập phim ít nhiều tôi đã có so sánh về mặt chất lượng cũng như nội tâm của 2 đạo diễn. Tôi cũng đã có đánh giá sợ bộ cũng như dự cảm về chuỗi phim này của HBO. Hẳn nhiên, tôi chỉ chờ đến khi xem toàn bộ 8 tập mới có kết luận chung cuộc. Rất nhiều đánh giá tôi biết vẫn còn là chủ quan và thiên về cảm tính. Thế nên phần nhiều tôi giữ cho riêng mình. Hoặc đã lỡ viết xuống thì sẽ bổ sung về sau.
#Nhiên
15.11.2019
