Tập 1 của Trò Chơi Vương Quyền (Game of Thrones – GOT - phần 8 cũng là phần kết) đã công chiếu vào thời điểm 9 giờ sáng 15.4.2019 theo giờ Việt Nam.
1.
Quan tâm của tôi về thời lượng của tập 1 đã được kiểm chứng. Theo thông báo trước đó, từ trang Instagram của Peter Dinklage (thủ vai “Tyrion” trong GOT), thời lượng tập 1 sẽ là 60 phút. Tuy nhiên, theo ghi nhận của tôi, thời gian trình chiếu trên màn hình HBO chỉ vào khoảng chưa đến 50 phút. Đó là bản trình chiếu cho những khán giả Việt Nam. Khi xem bản này vào thứ hai đầu tuần, có vài đoạn tôi cảm giác phim đã bị cắt. Theo sự đối chiếu sau đó với bản đầy đủ thì có 4 phân đoạn đã bị kiểm duyệt. Tuy nhiên, canh tính theo thời gian thì bản đầy đủ cũng không đủ thời lượng 60 phút như đã thông báo trước đó. Tôi chưa hề tìm được một thông báo nào về thời lượng tập phim từ các trang chính thức của bộ phim. Duy chỉ một trang instagram vừa nêu. Như vậy, độ chuẩn xác về mặt thông tin của trang mà tôi có trỏ đường dẫn là cần phải xét lại.
Giả định tôi là quản trị của 1 trang đã đưa ra một thông báo không chính xác như vậy thì chắc chắn bước đi tiếp theo là gửi lời đính chính. Kèm theo đó là lời xin lỗi những ai đang theo dõi mình. Sự đính chính là để biểu hiện không trung thực không trương nở thành quy mô lớn hơn trong các lần sau. Cần phải có một động thái để chặn đứng những lề lối làm việc gian dối. Lời xin lỗi là thể hiện sự tôn trọng những người đã yêu quý mình và hẳn nhiên cũng là tôn trọng chính mình.
Tôi nghĩ những nước đi như thế là cần thiết và quan trọng trong một thế giới thông tin đang dần có chiều hướng hỗn loạn và mất kiểm soát như đương thời. Không tạo ra những nguồn tin chưa kiểm chứng cũng là một cách không góp phần vào sự tràn lan của tin giả, tin sai, tin thất thiệt. Một kỹ năng cần tôi luyện đó là tiếp nhận và xử lý thông tin truyền miệng, văn bản hay thông qua Internet. Nếu có chút thành quả thì có thể chia sẻ và giúp đỡ những người khác biết cánh tránh khỏi những bẫy thông tin và tự biến mình thành nô lệ thông tin.
2.
Bốn đoạn cắt ở tập 1 của mùa 8 là những cảnh liên quan đến bạo lực, quan hệ tình dục tập thể, loạn luân và giết hại trẻ em. Tôi không ngồi tính chính xác tập 1 đã bị cắt mất bao nhiêu giây. Nhưng thiết nghĩ 4 phân cảnh bị xóa khỏi diễn tiến là một thiệt hại không hề nhỏ. Điều này ảnh hưởng rõ rệt đến nhịp phim và rõ ràng là một sự xâm phạm thô bạo đến quy trình dựng phim của đạo diễn. Hẳn nhiên những người kiểm duyệt có một định nghĩa về thô bạo. Nhưng có lẽ họ không thể hiểu rằng sự can thiệp của họ vào bản dựng cuối cùng của một bộ phim cũng là một hành vi đẫm máu. Chỉ vài giây mất đi, bộ phim có thể hỏng hoàn toàn. Tính nhất quán trong nội dung, tính liên tục trong nhịp quãng bị gãy đổ và vì vậy gần như phải dựng lại từ đầu.
Hẳn nhiên, GOT thu hút người xem không phải chỉ là vì các yếu tố vừa kể. Câu chuyện, nghệ thuật kể chuyện, âm nhạc, diễn xuất, rất nhiều yếu tố đã hội tụ để tạo nên sự vang danh cho chuỗi phim truyền hình đã kéo dài đến 8 năm này. Các hình ảnh không thể vượt qua vòng kiểm duyệt chỉ chiếm 1 dung lượng rất nhỏ, đóng vai trò gia vị điểm xuyến, tuy nhiên đó cũng là phần không thể tách rời. Việc phải xem một bản đã bị thay đổi thời lượng theo tôi chỉ khiến khán giả càng hăng hái và nhiệt tâm đi tìm các bản trôi nổi.
Tôi nghĩ chẳng cần phải kiểm duyệt. Điều quan trọng là cung cấp tri thức về phim ảnh. Thay vì dồn nỗ lực để cắt xén, tùng xẻo một bộ phim thì có thể dùng nguồn năng lượng và tài chính tương đương để suy ngẫm hay là tạo ra một chương trình, một chiến lược phổ cập kiến thức phim ảnh một cách có chiều sâu và hệ thống. Một người có quá trình tích lũy kiến thức phim ảnh một cách căn cơ và có định hướng thì điều quan tâm của họ chắc chắn không bao giờ là bề mặt của cảnh tượng lõa thể, nhục dục, loạn luân mà là tầng sâu ý nghĩa của nó. Nếu chỉ đơn giản là phơi bày, tả cảnh thì rõ ràng đó là một tác phẩm minh họa thô thiển và nông cạn. Những tác phẩm như thế không thể nào lừa mị những khán giả có hiểu biết. Chúng sẽ lụi tàn theo thời gian và được trả về đúng giá trị thực.
Về GOT, theo sự quan sát chưa đi sâu vào phân tích mà chỉ dựa trên cảm xúc của tôi thì kể từ mùa thứ 6, những gì tinh túy của GOT đã bắt đầu rơi rụng, sự phi lý trong xây dựng cốt truyện và tính cách nhân vật đã lộ rõ những điểm yếu kinh hoàng. Có cảm giác nhà sản xuất, người làm phim đã không còn kiểm soát được câu chuyện của chính mình.
#Nhiên
15.4.2019
