Tôi hẹn LINH ÂM đi xem Song Lang. Với tôi, đây là lần hai. Còn bạn là lần đầu. Trước giờ đến rạp bạn đã nhắn tin, “Gặp nhau ở rạp nhé. Em không mang theo đt”. Tôi chưa bao giờ nhắc nhở, gợi ý hay ép buộc gì. Thế mà bạn đã thực hiện đúng y như điều tôi trông đợi.
“Quá đã!”, tôi thầm nghĩ. Nhưng rồi tôi lại nhanh chóng tự hỏi, “Ủa! Chuyện một người xem chỉ tập trung vào việc xem, không muốn có một hoạt động nào đó gây phân tán thì cái đó là bình thường mà. Mắc mớ gì quá đã?”. Đúng là như thế thật! Một điều bình thường nhưng mà vì tôi chứng kiến ít quá cho nên rốt cuộc mặc định bất thường. Và sung sướng khi gặp cái bất thường ấy.
Phải nói thật là khi đang xem phim mà bị ánh đèn màn hình điện thoại lóe lên trước mặt hay gần kề thì việc thưởng thức của mình bị dang dở đi rất nhiều. Dang dở dẫn đến kém phẩm chất trong sự nghe sự nhìn ngay lập tức. Thậm chí, tôi trào lên cơn bực bội. Mình tức là vì dòng cảm xúc của mình bị gián đoạn. Mình tức nữa là không thấy một ai (có phận sự, có trách nhiệm) có hành động nào can ngăn. Và tôi đã gặp nhiều lần những sự cố tai hại như vậy. Ngay từ chính những người… À mà thôi, tôi không muốn nhắc những chuyện tưởng nhỏ mà không hề nhỏ này. Tôi chỉ muốn nói về tình yêu. Cho nên, tôi có thể nói là tôi yêu LINH ÂM của tôi lắm luôn á! Hét lên cũng được, la làng như một người khùng điên cũng được.
Công cuộc đi xem phim của chúng tôi qua ngày tháng được tối giản hóa. Giống như đã được lập trình. Ngày đó, giờ đó, ai đến trước thì ngồi đợi. Đúng giờ thì vào xem. Chẳng cần phải liên lạc gì nhiều. Cứ coi như một dạng thề non hẹn biển thì cũng chẳng thấy gì gọi là quá lời. Vì một khi đã hẹn thì sẽ có mặt. Không cần phải ê a bờ cờ dờ đờ. Chưa bao giờ chúng tôi lạc nhau. LINH ÂM thì làm sao lạc? Không cần sóng nào hết? Trực giác, niềm tin và lòng yêu là sóng.
Nguyên suốt buổi, LINH ÂM hoàn toàn tập trung vào việc xem. Không ăn, không uống, không nói chuyện. Sự thưởng thức trở về đúng với ý nghĩa của thưởng thức.
Sau gần 2 giờ xem, chúng tôi ngồi ngay tại rạp để nói với nhau thêm 2 giờ nữa. Có lẽ, phần nói của tôi là nhiều và lấn lướt hơn. Tất cả những gì tôi nói đã trở thành các bài cảm nhận về sau. Còn LINH ÂM dường lắng nghe nhiều hơn. LINH ÂM không hoàn toàn tập trung vào phim. LINH ÂM chuyển sang những ưu tư khác về cuộc sống.
- Cảm nhận về Song Lang?
Tôi hỏi LINH ÂM. LINH ÂM không trả lời rõ ràng. Chỉ là những suy nghĩ đứt đoạn và hẹn một dịp sau. LINH ÂM là vậy, động cơ xem phim của LINH ÂM khác với tôi nhiều lắm. Tôi thì muốn đào sâu, đào ngày càng sâu vào hình, thanh, tình, ý. Tất cả các khía cạnh tôi muốn thâm nhập vào hàng hàng lớp lớp bên trong. LINH ÂM thì chỉ xem đây như một buổi xem phim thông thường. Xem xong rồi về và chờ một phim khác theo cảm giác của LINH ÂM là nên xem rồi thì sẽ đi xem.
Vào tháng 5, 2017 cũng y như vậy, LINH ÂM phát hiện một đoạn phim ngắn giới thiệu. Vậy là rủ nhau xem cùng thôi! LINH ÂM không suy nghĩ gì nhiều. Cảm giác như một trực giác chớp lóe dẫn đường.
À, LINH ÂM có nói với một tôi một câu trong buổi này:
- Muốn xem lại Đảo Của Dân Ngụ Cư mà không biết xem ở đâu bây giờ?
Ohhhhhhhhhhhhhh, trời ơiiiiiiiiiiiiiiii!
Lửa đâu, đốt tôi đi. Nước đâu, dập tôi đi! Với câu này thì LINH ÂM không còn LINH ÂM nữa. LINH ÂM đã trở thành ĐỒNG MINH của tôi rồi!
(Sau 1 năm, người ta muốn xem lại 1 bộ phim. Ôi, trời đất ơi! Bằng cớ đó thuộc về thời gian. Thuộc về và cũng là. Tính chất mà cũng là nền tảng. Vì thời gian chính là thang đo công bằng nhất. Không có một bài cảm nhận nào xuất sắc, công tâm, thấu tình bằng nhà phê bình độc lập THỜI GIAN).
LINH ÂM thì chỉ cần một. Nhưng ĐỒNG MINH thì phải là nhiều, rất nhiều. Tôi muốn biết ở Sài Gòn này, tôi có bao nhiêu đồng minh như vậy? Câu hỏi này tôi không cần câu trả lời ngay. Trước sau gì cũng xuất hiện. Câu hỏi sau quan trọng hơn:
- Làm sao để xây dựng nên những ĐỒNG MINH?
Câu này quan trọng trăm lần, ngàn lần. Không chỉ với tôi đâu và còn là với Đảo Của Dân Ngụ Cư nữa.
Suy xét cho kỹ cách thức để xây dựng ĐỒNG MINH hay tìm thấy ĐỒNG MINH và tập hợp lại một chỗ. Diễn biến này không phải để xây bè kết cánh. Ở đây không phải là câu chuyện gầy dựng một đám đông, rồi dùng sức mạnh bầy đàn đi chinh phạt những tiếng nói yếu thế hơn hay thiết lập quyền lực, xây dựng đế chế thông tin một chiều. Không phải mục đích đó! Điều đó gọi là phá hủy, là trở về thời kỳ đồ đá. Tôi nhìn về hướng khác. Sự khởi sinh.
Khởi sinh một lớp khán giả, một nhóm khán giả cho dòng phim này, nói riêng. Còn nói chung, đó là sự khởi sinh một nhóm người với đủ số lượng, đủ một con số để nuôi dưỡng và khuyến khích một lối làm phim có căn cơ, hướng về chuẩn mực nghề nghiệp, hướng về sự thuần chất điện ảnh và khước từ truyền thông tà đạo.
ĐỒNG MINH của tôi ơi! Ước nghĩ của em, nhu cầu về điện ảnh của em tựa như là vô lai vô khứ vậy. Không ai, không bàn tay nào trong ngành điện ảnh đã tạo ra ĐỒNG MINH của tôi. Em giống như một phép lạ. Mà sự sống, sức sống của điện ảnh Việt Nam không thể nào ngồi đợi phép lạ được. Cần lao động. Cần kế hoạch. Cần giáo dục, tự giáo dục. Viết đến điệp khúc của những tiếng “cần”, tôi tự nhận mình đã đi hơi xa rồi.
Tôi đang ngồi đây, nhìn thấy ánh sáng hắt ra từ tấm ảnh giới thiệu phim. Tôi đang cầm 2 chiếc vé. Và tôi nhìn thấy một bức tranh, một con đường. Không chỉ riêng dành cho bộ phim mà tôi vừa xem, không chỉ riêng dành cho Đảo Của Dân Ngụ Cư, bộ phim mà ĐỒNG MINH yêu dấu vừa nhắc. Tôi nhìn thấy một bức tranh lớn hơn, một con đường dài hơn. Dù lớn cỡ nào, dù dài bao xa để bức tranh ấy nên hình, con đường ấy thành lối thì bóng dáng lẻ loi của chúng tôi là không đủ.
Tôi cần thêm ĐỒNG MINH.
Ai sẽ là ĐỒNG MINH?
#Nhiên